Fundacja Klucz

Jan Kochanowski – Odprawa posłów greckich.

Tragedia renesansowa Jana Kochanowskiego, która zapisała się w historii literatury, jako pierwszy dramat sceniczny napisany w języku polskim. Premiera sztuki miała miejsce w 1578 roku w obecności króla Stefana Batorego. Wierny poetyce renesansowej, Jan Kochanowski odwołuje się w swoim utworze do tradycji antycznej, zarówno pod względem formalnym, jak i pod względem poruszanej tematyki. Akcja sztuki rozgrywa się w mitycznych czasach wojny trojańskiej. Autor opisuje epizod poprzedzający wybuch wojny, kiedy do Troi przybywają posłowie greccy, Ulisses i Menelaos, z żądaniem wydania porwanej przez Parysa pięknej Heleny, żony Menelaosa. O losach Troi decyduje rozstrzygnięcie sporu pomiędzy dążącym do zaspokojenia własnych pragnień Parysem, a kierującym się dobrem państwa Antenorem. Antyczna sceneria, w której Kochanowski usytuował swoją tragedię, jest pretekstem do rozważań nad wagą postaw etycznych wobec spraw państwowych we współczesnej mu Polsce. Czyta Henryk Pijanowski.

Sofokles – Antygona.

Antyczna tragedia napisana przez Sofoklesa około 440 roku p.n.e. należąca do kanonu literatury światowej. Akcja tragedii rozgrywa się w Tebach w czasach mitycznych. Po śmierci Edypa, dwaj bracia z królewskiego rodu, Eteokles i Polinejkes, toczą walkę o objęcie tronu, w wyniku której obaj giną. Władcą zostaje ich wuj Kreon, który uznaje Polinejkesa za zdrajcę i zakazuje wyprawienia mu pogrzebu. Decyzja Kreona, racjonalna politycznie, stawia członków rodu królewskiego przed wyborami, które muszą mieć dla nich tragiczne konsekwencje. Antygona, siostra Polinejkesa, łamie zakaz Kreona, by zgodnie z prawem boskim zorganizować pochówek brata. Czyn Antygony zmusza Kreona do skazania jej na śmierć za nieposłuszeństwo wobec wydanego przez siebie nakazu. Na wieść o śmierci pięknej księżniczki zamurowanej w grobowcu syn Kreona, Hajmon, popełnia samobójstwo, co z kolei doprowadza do samobójczego czynu jego matkę, królową Eurydykę. W ten sposób, zgodnie z zasadą antycznej tragedii, decyzja Kreona stawia jego najbliższych przed nierozwiązywalnymi po ludzku problemami, a jego samego doprowadza w konsekwencji do utraty rodziny i do głębokiego poczucia winy. Czyta Magdalena Warzecha.

Julian Ursyn Niemcewicz – Powrót posła.

Oświeceniowa komedia polityczna w trzech aktach pisana wierszem. Utwór powstał w 1790 roku, czyli w ostatnim momencie nadziei na zreformowanie i przetrwanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pomimo, że bezpośrednim impulsem do powstania utworu były obrady Sejmu Czteroletniego i próba przekonania posłów do przyjęcia reformatorskiego kierunku, Powrót posła wpisał się na stałe do kanonu literatury polskiej. Utwór posiada wybitne walory artystyczne, a równocześnie przedstawia obraz stylu życia, trosk i postaw politycznych Polaków w przededniu III rozbioru. Państwo Podkomorzowie, w majątku których rozgrywa się akcja dramatu, reprezentują reformatorów, zwolenników ukrócenia samowoli szlachty, wzmocnienia roli państwa, nadania większych praw mieszczanom i chłopom. Konserwatyści, z których najzagorzalszym okazuje się Gadulski, obstają z uporem przy wolnej elekcji i liberum veto. Konfrontacja pomiędzy zwolennikami przeciwnych obozów politycznych zdaje się być nierozerwalną częścią życia codziennego ówczesnych Polaków, a nawet wkradać w intrygi miłosne i dzielić rodziny. Nie dotyczy jedynie Starościny i Szarmanckiego skupionych wyłącznie na sobie, swoich przyjemnościach i luksusie. Czyta Henryk Pijanowski.

Czas trwania płyty: DAISY Numer katalogowy w bibliotece: 378